SİVAS KONGRESİVE AMERİKAN MANDACILARI
Louis Edgar Browne kimdir?
Amerikalı bir gazetecidir.
Bu Amerikalı gazeteciyi Sivas’a kim getirmiştir?
Bu Amerikalı gazeteciyi Sivas'a 1919 Eylülünde Sivas'ta toplanacak olan
Sivas kongresinde toplantıya katılacak delegelerle tanıştırmak için Amerikan mandacılığını savunan Bekir Sami gibi üst düzey delegeler getirmiştir.
Niçin getirmişlerledir?
Amerikan mandacılığının ne memenen bir çözüm olduğunu delegelere anlatmak
için getirmişlerdir.
Peki anlatabilmişler midir yada M.Kemal Paşa’nın tavrı ne olmuştur?
Bunu konuşalım istedim bu hafta.
Sivas kongresindeki Amerikan mandasını savunanların tutumları neydi?
"Bağımsızlık istenmeye değer bir tabidir.Ancak tam bağımsızlık istemeye kalkışırsak
ülkemiz birçok parçalara ayrılacaktır.Bu kesindir, hiç kuşku getirmez.Bu durumda
iki üç ilde kalacak bağımsızlıktansa ülkemizin bütünlüğünü sağlayacak bir devletin
mandası altına girmek elbette yeğdir.Dışarıda müstakil temsilci bulundurmak kaydıyla Amerika’nın mandasını istemeyi ulusumuz için en yararlı çözüm sayıyoruz .Bu konuda Amerikan temsilcisi ile görüştüm.Birkaç kişinin değil bütün ulusun sesini Amerika'ya duyurmak gerektiğini söyledi ve aşağıdaki Wilson'a , Senatoya ,Amerikan kongresine baş vurulmasını söyledi.
a)Adaletli bir hükümetin kurulması.
b)Eğitim-öğretimin yayılması ve genelleşmesi.
c)Din ve mezhep özgürlüğünün sağlanması,
d)Gizli antlaşmaların kaldırılması
e)Bütün Osmanlı ülkesini kapsamak üzere Amerika Hükümetinin bizi manda altına
almayı kabul etmesi,
Buna karşılık M.Kemal Paşanın tavrı nedir?
a)"Tam bağımsızlık istenmeye kalkılırsa ülkemizin birçok parçalara ayrılacağı
kesindir ve hiç kuşku götürmez." buyruluyor.Bu konunu kaynağı nedir?
b)Ülke bütünlüğünden ülkenin bölünmezliğini mı yoksa egemenlik hakları mı
anlaşılacaktır?
c)Amerikan mandasını kabul ettiğinize göre dışarıda temsilci bulundurma görevi
Amerikan hükümetinin hakkıdır.Hem Amerikan mandalığı, hem dışarıda kendine ait
temsilci bulundurmak başlı başına bir çelişkidir.
d)Eğitim öğretimin yapılıp geliştirilmesinin anlamı nedir?İlk aklımıza gelen ülkenin
her yerine Amerikan okullarının açılmalıdır.Çünkü şimdiden Sivas'ta yirmi beş
tane okul açılmıştır.Yalnız birinde beş yüz Ermeni öğrenci vardır.Buna göre
Müslüman Türk öğrencinin yapılıp geliştirilmesi nasıl sağlanacaktır?
e)Din ve mezhep özgürlüğünün sağlanması önemlidir.Patrikhanenin ayrıcalığı varken
bunun değişik yönü ve anlamı nedir?
f) Bütün Osmanlının sınırları nerelerde?Yani savaştan önceki sınırımız mı?Eğer
bu deyim içine Suriye ve Irak da giriyorsa Anadolu halkının Arabistan adına
manda istemeye hakkı be yetkisi olabilir mı?
........................................................................
Yukarıdaki maddeler Nutuk'tan alıntıların.Sadece kısaltmak adına cümlelerin
uzunluğu kısalığıyla oynanmıştır.
Bu günkü ülke yönetimiyle o günkü koşulları koyalım yan yana, ne farkı var
o günkü koşullardan?
Ne değişti Mustafa Kemal'den başka?
Demek ki on beş yıl bağımsızlığımız devam etti, Atatürk'ün ölümüne kadar.
Aradan da beş yıl ikinci Dünya savası içinde geçti, ondan sonra da bu günkü
durum ortaya çıktı.Ve bugün yetmiş yedi sene Türkiye bağımsızlığı için mücadele
ediyor.Hale NATO üyesinin, halen dışa dayanan bir ekonomimiz var.
Halen kendimize ait bir eğitim sistemimiz yok.
Ve biz bunun savaşımını veriyoruz.
İSMET EYÜBOĞLU
OKURYAZAR ÖĞRETMEN