HASAN KARSAN(MURTEZ HASAN)
LOKANTACI
Yeşilyurt(Hacavera) da 1911’de dünyaya gelen Hasan Karsan, İlkokul’u Maçka merkez de okudu.
Yaşam koşullarının zor olduğu bir dönemde çocukluk yılları köyde geçti. Çalışmak zorunda olduğunu düşünerek genç yaşında iş hayatına başladı. Askere gidene kadar Maçka merkezde başta lokantacılık olmak üzere birçok farklı işte çalıştı.
Henüz genç bir delikanlı iken kendi köylüsü ve akrabası olan Osman Karsan kızı Zehra ile güzel bir köy düğünü yaparak evlendi. Yaptığı evlilikten üç kız, bir erkek çocuk sahibi oldu.
Hasan Karsan 1944-1945 yılları arasında Yeşilyurt(Hacavera)köyünde yaşayan komşularının ısrarı üzerine girmiş olduğu muhtarlık seçimini kazandı. Üç yıl kadar bu görevde dulundu. Üç yılın sonunda kendi isteği ile istifa ederek Muhtarlık görevini sonlandırdı.
1951’de Maçka da eski Erzurum Caddesi, şimdiki Cevizlik caddesi Sümela otelin yerinde Akarsu(Larhan) köyünden Hurşit ağadan satın aldığı lokanta ile esnaflık hayatına başladı. Bu lokantayı ikiyıl çalıştırdıktan sonra sattı. Trabzon-Erzurum karayolunda yol çavuşluğu yapan köylüsü Emin Yolsal(Emin Çavuş) tarafından yol çavuşu olarak karayollarında işe başladı.
Karayolları teşkilatında yol çavuşluğu ve yol işçiliği, mevcut bulunan yolların bakımı ve temizliği 1940’lı yıllardan başlayarak 1980 li yıllara kadar devam etti. Karayolları çalıştırmış olduğu işçileri yol güzergâhında bırakır, işçiler yol boyu yürüyerek yol temizleme ve bakım işlerini giderirlerdi. Yol Çavuşluğuna 1958’e kadar devam eden Hasan Karsan kendi isteği ile bu işten ayrıldı. Daha önce satmış olduğu lokantayı yeniden tadilat yaparak Ocaklı köyünden Besim Eyüboğlu ile ortak olarak çalıştırmaya başladılar.
1961’de aynı lokantayı mülkiyeti Abdul Bayrak’a ait olan yere, şimdiki Ergün ticaretin karşısına taşıyarak lokantacılık mesleğini burada devam ettirdiler. Lokantacılık mesleğine devam ederken oğlu Temel Karsan’ a yine Erzurum caddesi üzerinde bir manifaturacı dükkânı açtı.
Besim Eyüboğlu ile beraber ortak olarak çalıştırdıkları lokantayı iki yıl sonra Ocaklı köyünden Ali Eyüboğlu’ na sattılar. Maçka da ki esnaflık hayatına nokta koyarak kendisi Ankara ya gitti.
Bir yıl kadar kaldığı Ankara da hiçbir işle meşgul olmadı. Bir yıl sonra tekrar Maçka’ya döndüğünde oğlu manifaturacı dükkânında iflas etmiş, dükkânını kapatmış, geriye de bir miktar borç bırakmıştı. Oğlunun bırakmış olduğu yüklü miktarda borcu ödeyebilmek için kendisi tekrar Ankara’ya oğlu ise İstanbul’a gitti. Ankara’da o yılların gözde yerlerinden olan Gençlik parkında bir yer kiralayarak daha önceki yıllarda Maçka’da beraber ortak lokanta çalıştırdıkları Besim Eyüboğlu ile içkili bir gazino açtılar.
Bir yıl yapılan bu ortaklık sonucunda Maçka’da bulunan, çok iyi dost ve arkadaş oldukları “on bir arkadaşı” tarafından tekrar Maçka ya dönmesi için ikna edildi. Hasan Karsan(Murtez Hasan) Maçka’ya dönerim ama çok borcum var. “Bu borcumun ödenmesinde bana yardımcı olursanız isteğinizi yerine getirir Maçka’ya dönerim” diyerek bu arkadaşlarından söz aldı.
Bu “On bir arkadaşları” Hasan Karsan’ a borcun ödenmesinde yardımcı olacaklarının sözünü vererek Maçka’ya dönmesini sağladılar. Hasan Karsan Ankara’dan Maçka’ya gelirken kendisine söz veren“on bir arkadaşı” Giresun’a kadar giderek kendisini karşıladılar. Bu arkadaşlarının içerisinde sayabileceğim bazıları Muhammet Engin(Kahveci) Ali Konak(Belediyede Memur)Muhammet Çoban(Buğday Ofisi satış Memuru)İsmail Keleş(Ortaköy Muhtarı), Liveralı Ahmet diye sayabilirim.
Maçka’ya dönen Hasan Karsan fazla miktarda borcu bulunduğu için henüz ne yapacağını bilmiyordu. Onu çok seven bu arkadaşları sayesinde kendisine hiç haber vermeden borçlarının ödenmesi için bir yardım kampanyası ve gece düzenlediler.
Bu geceyi organize edenlerden bazıları ise şimdiki Petrol Ofisi sahiplerinden Necmettin Koçhan, Maçka da halk eğitim Müdürü olan 12 Eylül 1980 sonrası Belediye Başkanlığı yapmış Kemal Yılmaz, Maliye de Memur olan Hasan Gazioğlu ve kardeşi Orman İşletme Müdürlüğünde Muhasebeci olan Sadık Gazioğlu dur.Bu gece de toplanan paralarla Hasan Karsan’ ın tüm borcu ödenmiştir.
1968 yılında dönemin Belediye başkanı Neşat Karahasanoğlu tarafından yaptırılan, Turistik lokanta ve Otel binası, lokanta kısmı yine bu yardımsever arkadaşları sayesinde belediyeden Hasan Karsan(Murtez Hasan) adına kiralandı. Lokanta malzemesi Muhammet Engin tarafından Trabzon’da Melek ticaretten satın alınarak yeni bir lokanta açıldı ve işletmesi Hasan Karsan’a verildi.
İki yıl gibi bir süre Turistik lokanta işletmeciliği yapan Hasan Karsan(Murtez HASAN) işleri çok iyi oldu. Bu işletmede iyi para kazandığı, tüm borçlarını ödediği bilinir. Bir süre sonra çok sevdiği bir arkadaşı olan Galyan’ lı Ali Keskin’in kamyonu ile Adana ya sebze almaya giderler. Adana da yapılan bir telefon görüşmesine istinaden yapılan pazarlık sonucunda bu lokantayı şimdiki sahibi Mehmet Engin’e 40.000TL ye satar.
Bu satıştan sonra her zaman düşüncesi yeniden Ankara’da ticaret yapmak olan Hasan Karsan(Murtez Hasan) tekrar Ankara’ya döner. Ankara da Yenişehir Palas oteli altında bir büfe satın alarak 1975’e kadar bu büfeyi çalıştırır.
Maçka’dan Ankara’ya giden her Maçkalıya koşulsuz yardımcı olduğu bilinir.
” Babam Rahmi Konak’ ın yaşamış olduğu bir rahatsızlığı nedeniyle Ankara’da hastaneye gittiğinde babamı sırtında taşıdığını, bunun neticesinde babamın kendisine karşı çok vefa borcu ve sevgisi olduğunu aile olarak biliriz”. “Daha sonra ki yıllarda babamın sahibi olduğu Erzurum Caddesi üzerinde ki işyerini çok uygun koşullarda kendisine kiraya vermiştir”.
1975 sonunda tekrar Maçka’ya dönmeye karar verir Hasan Karsan(Murtez HASAN). Bir telefonla Mehmet Engin’e satmış olduğu lokantaya tekrar ortak olur. 13 ay süren bu ortaklık daha sonra ayrılığa dönüşür.
1982’ye kadar hiçbir işle uğraşmayan Hasan Karsan(Murtez HASAN) babam Rahmi Konak ve amcam Muzaffer Konak’ın ortak olarak yaptırdıkları çarşı içerisinde ki iş yerini Hasan Karsan’a kiralayarak yeni bir lokanta yapmasını sağlarlar. Yeni hizmete açılan bu lokantanın adını da “MURTEZ RESTAURANT” koyarlar.
Hizmete açmış olduğu bu işyerini uzun yıllar çalıştırma düşüncesin de olan Hasan Karsan(Murtez Hasan) 1983 yılının 10. ayında hastalık sonucunda vefat eder.
Ticari hayatı iniş ve çıkışlarla dolu olan Hasan Karsan(Murtez Hasan) sadece köyünde değil tüm Maçkalılar tarafından çok sevilen bir şahsiyettir. Herkesin yardımına koşan elindeki ekmeğini herkesle paylaşabilen bir yapıya sahip olduğu herkes tarafından bilinir. Lokantacılık yaptığı yıllarda insanların parası olsun, olmasın mutlaka lokantasında yemek yiyebilir, hiç para vermeden gidebilirlerdi. Yapmış olduğu esnaflık yıllarında bazen düşmüş olduğu çıkmazdan her zaman kendisine onu çok seven insanlar yardımcı oldu. Esnaf arkadaşları olsun olmasın kendisine yaklaşımları bir Ahilik kültürü içerisinde olmuştur. Tüm arkadaşlarının göstermiş olduğu birliktelik ve dayanışma örneği şimdiki esnaf olan insanlara örnek olmalıdır.
“Tanıdığım ve bildiğim kadarıyla Maçka’da mesleğini en iyi ve kaliteli icra eden esnaflardan biri olduğunu her zaman söylerim”
Kaynak kişi: Damadı: Rüstem ÖZTEN