MUHİTTİN TOPALOĞLU
TÜCCAR
Muhittin Topaloğlu 1913’de Yeşilyurt(Hacavera) köyünde dünyaya geldi. Babası Maçka’mızın esnaflarından Osman Topaloğlu, Annesi ise Rukiye Hanım’dır.Babası OsmanTopaloğlu İstiklal harbinde Rusya da savaşan Osmanlı askerlerinden bir tanesidir. 05.12.1955’de vefat etti.
Gençlik yıllarına kadar doğduğu köy olan Yeşilyurt (Hacavera) da yaşamayı sürdürdü. Sonraki yıllarda yine Maçka esnaflarından amcasının oğlu olan Temel Topaloğlu ile birlikte Kapıköy köyünden arazi satın alarak bu köye yerleştiler.
Örnekalan(Mağura) köyünden Yeter Turgut(Kakışımoğlu) ile evlilik yaptı. Bu evlilikten 3 erkek 6 kız çocuk babası oldu. Eşinin babası olan “Kakışımoğlu” Hasan da Osmanlı ordusuyla birlikte Yemen’e gitti ve orada şehit olarak bir daha geri gelemedi.
İlkokul sonrası bir süreliğine Trabzon öğretmen okulunda eğitim aldı. Bu okulda okuduğu sürede iyi derecede keman çalmasını öğrendi. Sonra’dan bu okulu kendi isteği ile bıraktı.
Askerlik görevini Trabzon’da bedelli olarak tamamladı. Askerlikten sonra kısa bir süre Devlet memurluğu görevinde bulundu. Sonraki yıllarda bu görevinden istifa ederek Maçka’da ticaret hayatına atıldı.
Tarihi ipek yolunun Maçka içerisinden geçen tek caddesi üzerinde amcasının oğlu Temel Topaloğlu ile birlikte bakkal dükkânı açtı. Bu dükkânda Samsun ilinden takalarla denizden getirmiş olduğu Mısır, Buğday, Arpa gibi çeşitli ihtiyaç maddelerinin satışını yaptı. Köylülerin desteklenmesi için kurulan ve faaliyetlerini şimdilerde yürütmeyen Zirai Donatım Kurumunun Maçka’da ana bayiliğini üslendi ve uzun yıllar bu görevi yürüttü.
Maçka içerisinden geçen ana cadde üzerinde mülkiyeti kendisine ait olan dükkânda Petrol ürünleri ve eski yıllarda insanların aydınlatma ihtiyaçlarını gidermek için kullandıkları, teneke içerisinde bulunan gaz yağı satışını sürdürdü.
Halk tarafından da çok sevilen bir şahsiyet olan Muhittin Topaloğlu yardımsever kişiliği ile de bilinen bir esnaftır. Kendi mal sahibi olduğu dükkânında kiracı olarak bulunan ve bakkal işletmeciliği yapan Hamit Erol’’un iflas ettiği bir dönemde dükkânını kapatmak ister. Hamit Erol’a karşılıksız mal desteği sağlayarak yeniden dükkânını açmasını yardımcı olur.Ahilik kültüründen gelen bir esnaf olduğu için komşu esnaflarında gelişmesi, yaşamını sürdürmesi ve ayakta kalmasını sağlar.
Aynı zamanda şoförlüğü de bulunan Muhittin Topaloğlu uzun yıllar Trabzon Şoförler cemiyeti başkanı olan Süleyman Sümer’ in başkan yardımcılığı görevinde bulundu.Şoför ehliyetlerinin Belediyeler tarafından verildiği yıllarda Maçka belediye Başkanı olan Ömer Sümer ile işbirliği yaparak şimdiki hükümet konağı önünde bulunan boş alanda birçok Maçkalı genç’in meslek sahibi olmasında büyük katkısı vardır.
01.05.1950’de yapılan seçimlerde kendisinin aday olmadığı halde Kapıköy köyünde sandıktan çıkan Muhtarı olarak seçilmiştir.
“TÖB-DER Genel Bakanlığı yapmış olan ilçemizin sevilen ve sayılan, Maçka Lisesi müdürlerinden,Türkiye’de ki eğitim öncülerinden Gültekin Gazioğlu hatıraları adlı kitabında Mûhittin Topaloğlu’nu nu şöyle anlatır”.
Sakin bir kişiliği, düzgün düşünceleri olan iyiliksever bir yapıya sahiptir. Maçka da uzun yıllar Cumhuriyet Halk Partisi İlçe başkanlığı yapmış az konuşan, hep okuyan, her gün saatler süren rakı içme faslını sürdüren, ara sıra şehir kulübüne uğrayan, sonrada evine çekilen bir insandı. Kitap ve gazete okumaktan, içkiden ve av yapmadan başka hiçbir alışkanlığı yoktur.
12 Mart 1971’de yaşanan Muhtırada Maçka da gözaltına alınıp Ankara’ya götürülen, sonra da tutuklanan birçok Maçkalı öğretmenler içerisinde Muhittin Topaloğlu da vardı. O yıllarda 65 yaşına merdiven dayamış olan Muhittin Topaloğlu gençlik yıllarında serbest fırkaya girdi…“Gazi Mustafa Kemal’in Ankara’dan Kara deniz’ e yollandığı zaman bizi içeri atarlardı”. Sonradan CHP ye girdiysem de kendimi affettiremedim gençliğimiz de yediğimiz bokun ceremesini hala çekiyoruz derdi.
Kısa boylu şişmanca bir adamdı. Ankara’da tutuklu kaldığı sürede içeride rahatsızlanan, öksüren ve kilo kaybına başlayan, tuvalete giderken sendeleyen Muhittin Topaloğlu doktora çıkıp şikâyetlerini anlatır ve doktordan hiç beklemediği bir azar işitir.”Bu yaşından utanmıyor musun? Burada işin ne?” yanıtını alır.
Bir kaç aspirinle geri geldiğinde ilaçları tuvalet deliğine atar. Bundan sonra da bütün ısrarlara rağmen bir daha doktora çıkmaz.
Tutuklu olarak içeride kaldığı süre içerisinde bütün arkadaşları tarafından kendisine büyük saygı duyulur. Bir kaç gün sonra aynı hapishanede onunla birlikte tutuklu olan Gültekin Gazioğlu’na dönerek;
“Bak Gültekin”!
Ben kanser oldum ve öleceğimi biliyorum…Tek bir arzum var bunu sana söyleyeyim! Ben burada ölmek hiç istemiyorum… Dışarıda veya evim de ölsem… Burada ölürsem düşmanlarım arkamdan korkusundan öldü, işkenceye dayanamadı da öldü diyecekler! Bu sözü kendime yediremiyorum!Bu diyecekleri sözleri kaldıramam, bana asıl koyan bu sözler olur dedi…
Daha sonra ki günlerdekendisinin hiçbir suçu olmadığı anlaşılır. Maçka ilçesinden kendisiyle birlikte tutuklu olanbütün devrimci arkadaşları tahliye olur.
Muhittin Topaloğlu tahliye edildikten 2 ay kadar sonra 24 Şubat 1972’deMaçka merkezdeki evinde akciğer kanserinden hayatını kaybeder.
Evinin ve işyerinin bulunduğu ana cadde üzerinde kendisinin dikmiş olduğu ıhlamur ağaçları yaz aylarında bütün Maçkalıların oturup dinlendikleri yerlerdir.Haksız yere bir süre tutuklu kalsa da Vatan sevgisi onun yüreğinde hep var oldu. İnsanlara karşı olan iyilikleri ve yardım severliği hiç unutulmamıştır.Sadece insanlar değil, hayvan severliği bile bu gün tanıdıklar tarafından hala konuşulmaktadır.
Kaynak kişi:(Oğlu) Talat ve Muhtar Topaloğlu
