Hep Merak Etmişimdir!
1938'de Türkiye Cumhuriyeti Devletinin o günkü hükümeti tarafından sanatçılara destek olmak ve yurt güzelliklerini Türk ressamlar tarafından saptamak amacıyla yurt gezileri düzenlemiş.
Türkiye'nin her tarafına gönderilen bu ressamlar bir ay sonra toplam yüz otuz eserle geri dönmüşler.
Bu gezide görev alan ressamlar ve görevli olduğu illeri size aktarmak istiyorum:
Mahmut Cüda (Trabzon)
Bedri Rahmi Eyüboğlu (Edirne)
Ali Avni Çelebi (Malatya)
Cemal Tollu (Antalya)
Feyhaman Duran (Gaziantep)
Hamit Görele (Erzurum)
Hikmet Onat (Bursa)
Saim Özeren (Konya)
Zeki Kocamemi (Rize)
Sami Yetik (İzmir)
Bu geziden Bedri Rahmi Eyüboğlu Edirne'den on bir eserle geri dönmüştür. Reis bu gezisini bakın nasıl anlatıyor:
"Edirne deyince gözümün önüne derhal iki motif geliyor: cami ve söğüt. Nehir boylarını kuşatan nazlı söğüt dizileri de olmasa Edirne'ye İstanbul'un en güzel köşelerinden birisi denilebilir."
Bakın Selimiye'yi nasıl anlatıyor:
"Günlerdir Selimiye'nin etrafında dönüyorum. Edirne'ye kadar geldikten sonra Selimiye'nin bir resmini yapmadan dönmek garip olacaktı. Nihayet bir sabah dört beş ağaç arasından onu yakalıyorum. Müthiş bir tereddüt devresinden sonra çalışmaya başlıyorum. Sinan'ın mimarisinden ödüm kopuyor.
Selimiye, bir aslan heybetiyle önde kurulmuş. Her fırça darbesinde onun homurdandığını duyuyorum. Bu döğüş tam altı saat kadar devam ediyor.
Göklere sığmayan bir mimariyi dört beş saat içinde avuç içi kadar muşambaya yerleştiremeyeceğimi evvelden hüküm verdiğim için saatlerce uğraştığım resmi tertemiz kazıyorum. Sinan'dan ödüm kopuyor. Onun eseri önünde aylarca bağdaş kurup oturmak lazım!"
Benim merak ettiğim devletin görevlendirmesiyle Trabzon'a gelen ressam Mahmut Cüda'nın o bir ay içinde hangi resimleri yaptığıdır! Şimdi şu soruları sormak istiyorum!
Mahmut Cüda bey Trabzon'da nereleri resimledi?
Bu resimler nerede veya nerede olduğunu bilen var mı?
Bu yaptığı resimlerden Trabzon'da olan var mı?
Onun Trabzon'u gördükten sonra izlenimleri ve düşünceleri nelerdi?
Bunlara cevap verebilecek birini biliyor musunuz?
Bu sorulara Trabzon Turizm İl Müdürlüğü mü, Ortahisar Kaymakamlığı mı, Trabzon Valiliği mi, yoksa Ortahisar Belediyesi mi, Trabzon Büyükşehir Belediyesi mi cevap verir; inanın bilmiyorum!
Buradaki amacım, bu olayın farkındalığını sağlayarak o tarihte yapılan eserlerin gün ışığına çıkarılması için yardım istemem.
Hani 'Biz kültür ve sanat şehriyiz!' diye konuşmaya başlayan ve şimdi bu şehri yönetenlerden bunu istememiz hata mı olur?
Trabzon'u yönetenlerin her şeyi bilmelerinin imkansız olduğunu biliyorum. Ancak şimdi öğrendiklerini varsayarsak bu konuyu araştırıp sonuçlandırmaları bizi mutlu etmez mi?
Düşünebiliyor musunuz bu eserlerin Trabzon'da sergilenmesi ne güzel olurdu! Ressamın o günkü Trabzon hakkındaki düşüncelerini öğrenmemiz, yaptığı eserlerin nereler olduğunu bilmemiz ve bunları Trabzonlulara sunmamız iyi olmaz mıydı?
Bir adım daha ileri giderek bu resimlerin orijinallerinden -varsa tabii- birinin Trabzon Valiliğinde, birinin Ortahisar Kaymakamlığında, birinin Ortahisar Belediyesinde, birinin Trabzon Büyükşehir Belediyesinde olması kötü mü olurdu?
Bu kadim şehir, Türkiye'de metrekareye en çok ressam yetiştiren şehir olduğuna göre bunu görev edinecek bir yetkili olmaz mı?
Ne dersiniz?
