BAHA SÜMER
KURU TEMİZLEME-ŞOFÖR
Bazı meslekler vardır ait olduğu yöreye, ait olduğu köy adına özdeşleşmiş meslekler olarak bilinirler. Bu mesleği icra eden insanlar yaşadıkları köy ve yaptıkları meslek ile birlikte bütünlük sağlayarak anılırlar.
İlçemizin güzel köylerinden Akmescit(Zanoy) köyü “Kuru temizleme” mesleği ile özdeşleşmiş bir köy olarak bilinir. Bu köyde yaşamayı sürdüren birçok insanın ekmeğini bu meslek sayesinde kazandıkları bir gerçekliktir.
“Kuru temizleme” mesleği biz insanların giyiminde, evinde ve işyerinde kullandıkları eşyaların temizlenmesi, ütülenmesi ve kolalanması işidir. Bu meslek ile özdeşleşmiş olan ilçemizingüzel köylerinden Akmescit(Zanoy) köyündeki birçok aile bu meslek sayesinde para kazanarak yaşamlarını sürdürmektedirler.
1900 yılların başında ilçemizden birçok insan geçimini sürdürebilmek, bir meslek sahibi olabilmek için gurbet elin yolunu tutardı. Genellikle gurbete çıkmak bir gemi yolculuğu sonrasında İstanbul olurdu.
Akmescit(Zanoy) köyündeyaşayan Abdullah Çubukçu köyde çiftçilikle uğraş vermekteydi. Erkek çocukları Cevdet, Cavit, Hasan, Mehmet ve Tahsin Akmescit(Zanoy) köyünde yaşarlardı.Baba Abdullah Çubukçu en büyük oğlu Cevdet’in bir meslek sahibi olması için onu gurbete gönderir. Bir gemi yolculuğu sonrasında gurbete çıkan Cevdet yaptığı yolculuk sonrasında İstanbul ile tanışır.
Cevdet gittiği İstanbul da tanıştığı Rum kökenli esnaf sayesinde “Kuru temizleme” mesleği ile buluşur. Genç yaşında kısa zaman içerisinde bu mesleği öğrenir. Ancak bir süre sonra rahatsızlanarak köyüne dönmek ister. Ona bu mesleği öğreten Rum “Kuru temizleme” ustası hasta olduğuna inanmaz ve köyüne dönmesine izin vermez. Amacı burada öğrendiği “Kuru temizleme” mesleğini başkalarına öğretmemek düşünceleri vardır.
Aradan geçen zaman içerisinde Cevdet Çubukçu’ nun gerçekten rahatsız olduğunu anlar ve kendisini istemese de köyüne göndermek zorunda kalır. Cevdet Çubukçu köyüne döndüğünde epeyce hastadır. Bölgede ve Trabzon şehrinde hiç kimsenin bilmediği “Kuru temizleme” mesleğini kısa zaman içerisinde diğer kardeşleri Cavit’ e, Hasan’a, Mehmet’e ve Tahsin’e öğretir. Cevdet bir süre sonra da yakalandığı hastalık sonucunda vefat eder.
“Kuru temizleme” mesleğini öğrenen diğer kardeşler Trabzon’da ilk “Kuru temizleme” mesleğine başlarlar. Bir diğer kardeşi Mehmet’te Erzurum iline giderek “Kuru temizleme” mesleğini bu şehirde icra etmeye başlıyor. Sonraki yıllarda kendi çocukları, yakın akrabaları ve yaşadıkları köylerinde ki insanlara bu mesleği sevdirerek öğretirler. “Kuru temizleme” mesleğini icra etmek üzere ülkemizin ve bilhassa Karadeniz bölgesinin bütün şehirlerine ve ilçelerine dağılırlar.
***
Baha Sümer 1941 yılında Akmescit(Zanoy) köyünde dünyaya geldi. Anne adı Menşure, Babası ise İlçemizin Maliye tahsildar memurlarından Fehmi Sümer’ dir. Üç kız üç erkek kardeştirler. Baha Sümer İlkokulu aynı köyde okudu. İlkokul sonrasında meslek hayatına atıldı. “Kuru temizleme” mesleğini Erzurum ilinde icra eden ağabeyi Temel Sümer yanında çalışmaya başladı… Askerlik çağı gelene kadar bu ilde “Kuru temizleme” mesleği ile çalışma hayatına devam etti.
Askerlik görevini Ankara da tamamladıktan sonra yeniden köyüne döndü. 1963 yılının 27 Aralık gününde bir köy düğünü ile Mataracı köyünden Ali Sarıçiçek kızı Fatma ile evlendi. 1964 yılının ilk aylarında henüz 44 günlük evli iken ekmeğinin peşinde Almanya’ya işçi olarak gitti.
Çalışkanlığı sayesinde Almanya’da Ford fabrikasında ustabaşı oldu. İki senede bir ay izin yaparak Almanya’da 11 yıl kaldı. 1975 yılında kendi isteği ile Almanya’dan kesin dönüş yaptı.
Türkiye’ye kesin dönüş yaptıktan sonra satın aldığı kamyon ile İran’a yük taşıma işine başladı. Birkaç yıl sonra bu kamyonu satarak Maçka-Trabzon arasında yolcu taşımak için bir minibüs satın aldı. Her gün Maçka-Trabzon arasında yolcu taşıdıktan sonra akşam olduğunda, ilçeden kendi köyünün yolcusunu taşımayı hiçbir zaman ihmal etmedi.
1990 yıllarına gelince Maçka- Trabzon arasında ki yolcu taşıma işini bıraktı. Birkaç yıl sadece kendi köyünün yolcusunu taşıdı.
İlçe merkezinde satın aldığı işyerini yıkarak yeni bir bina yaptı. Bu yeni yaptığı binada gözünü açtığı ilk meslek olan “Kuru temizleme” mesleğine yeniden döndü. İlçemizde bu meslek dalında uzun yıllar ilçe halkına hizmet etti. Yaşlılık sonrasında aynı mesleği en küçük oğlu Ali Sümer’ e bıraktı. Bir emekli olarak hayatını sürdürdüğü köyünde 29 Eylül 2011 Yılında vefat etti. Aynı mesleği oğlu Ali Sümer Maçka ilçe merkezinde sürdürmektedir.
Kaynak kişi: (Oğlu) Ali SÜMER
