|
Samipaşazade Sezai (d. İstanbul, 1860 - ö. 26 Nisan 1936, İstanbul) |
|
1860´ta İstanbul´da doğdu. 26 Nisan 1936´da İstanbul´da yaşamını yitirdi. "Sergüzeşt" romanının yazarı. Babası Abdurrahman Sami Paşa´nın konağında özel öğrenim gördü. 1880´de ağabeyi Suphi Paşa´nın başında olduğu Evkaf Nezareti Mektub-i Kalemi´ne memur olarak girdi. Ertesi yıl Londra elçiliği ikinci katipliğine atandı. İngiltere´de kaldığı 4 yıl boyunca İngiliz ve Fransız edebiyatlarını inceledi. Elçilikteki görevinden İstifa edip İstanbul´a döndü. İstişare Odasına memur oldu. İlk romanı "Sergüzeşt" yüzünden göz hapsine alındığını düşünerek 1901´de Paris´e gitti Jön Türkler´e katıldı. Meşrutiyet´in ilanına kadar Paris´te kaldı. İttihat ve Terakki´nin Paris merkezinde görev yaptı. Örgütün yayın organı olan "Şura-yı Ümmet" gazetesinde 2´nci Abdülhamit´in baskıcı rejimini eleştiren yazılar yazdı. 1908´de 2´nci Meşrutiyet´in ilanından sonra İstanbul´a döndü. 1909´da Madrid Büyükelçiliği´ne atandı. Birinci Dünya Savaşı başlayınca Madrit´ten İsviçre´ye geçti, savaşın sonuna kadar burada kaldı. 1921´de emekliye ayrıldı ve İstanbul´a döndü. Yaşamının son yıllarında kendisine, Büyük Millet Meclisi kararıyla "Hidamat-ı vataniyye tertibinden" maaş bağlandı. Divan edebiyatına karşı çıkan Namık Kemal, Abdülhak Hamit Tarhan gibi yazarların etkisiyle Batı edebiyatına yöneldi. Alphonse Daudet´den esinlenerek yazdığı kısaöykülerle Batılı anlamda ilk gerçekçi ürünleri verdi. 1874´te "Kamer" gazetesinde yayınlanan söylev türündeki ilk yazılarıyla adını duyurdu. İlk kitabı 3 perdelik tiyatro oyunu "Şir" (=Aslan) 1879´da basıldı. İlk romanı olan ve kendisine büyük ün sağlayan "Sergüzeşt" Türk edebiyatındaromantizmden gerçekçiliğe geçişin başarılı örneklerinden biri sayılır. Bu romanda bir paşazade ile bir cariyenin aşk öyküsü anlatılır. Samipaşazade Sezai´nin Eserleri: Roman:
Öykü:
Oyun:
Sohbet - Anı - Eleştiri:
|
